Eerste hulp bij plagiaat

Deel 1: wat is plagiaat

Deel 2: plagiaatpreventie

Hoe voorkom ik dat mijn studenten plagiëren? Hoe maak ik als docent concrete verwachtingen kenbaar aan studenten?

Idealiter krijgen studenten de duidelijke opdracht met enkele voorwaarden: een unieke paper, geen knip- en plakwerk en geen letterlijke overnames, eventueel persoonlijke inbreng, met een duidelijk onderscheid tussen persoonlijke inbreng en andermans ideeën (volgens de vooropgestelde referentiewijze).

Volgende vragen kunnen helpen om een opdracht concreet te maken:

- Welke eisen stel ik aan de gebruikte bronnen (actualiteit, wetenschappelijk …)?
- Welke eisen stel ik aan het aantal bronnen?
- Mogen de studenten samenwerken?
- Hoe worden de verschillende bijdragen bij een groepswerk kenbaar gemaakt (verslag, gesprek, presentatie ..)?
- Welk type onderzoek verwacht ik (literatuuronderzoek, eigen bevraging, interviews, praktijkverslag …)?
- Zijn er collega’s die de opdracht kunnen nalezen en beoordelen, voor je ze aan studenten geeft?
- Kan ik een lijst van onderwerpen voorzien waaruit studenten kunnen kiezen om een verhandeling/project over te maken?
- Laat de leerstof het toe om deze onderwerpen ieder semester te veranderen?
- Ken ik een specifieke bron (artikel, boek) en kan ik vragen om deze sowieso te gebruiken en te verwerken?
- Welke specifieke onderdelen / componenten moet het werkstuk bevatten?
- Op welke wijze verantwoorden mijn studenten hun zoekmethode en hun zoekproces (verslag, presentatie, gesprek …) ?
- Op welke wijze dienen de studenten te refereren in de tekst?
- Op welke wijze moeten studenten hun literatuurlijst samenstellen?

Alleen wanneer je studenten opvolgt, kan je indien nodig bijsturen (tussentijdse feedback). Dit opvolgen, en getuige zijn van hun zoek- en verwerkingsproces, vermindert al de kans op plagiaat. Op deze manier maak je bovendien op een praktische wijze werk van de informatievaardigheden van studenten (algemene planning, gebruikte zoektermen, waar zoeken, zoektechnieken, bronnen beoordelen, verwerken van informatie …).

Last but not least: geef als docent zelf het goede voorbeeld inzake correct refereren en het verantwoorden van je eigen cursusmateriaal en publicaties.

In een volgende blogpost (Deel 3) gaan we dieper in op plagiaatdetectie.